De Heer daalde neer in een wolk, kwam bij Mozes staan en riep Zijn naam uit. De Heer ging aan hem voorbij en riep: ‘De heer is een barmhartige en genadige God, geduldig, groot in liefde en trouw, die goedheid bewijst tot in de duizendste generatie, die misdaden, overtredingen en zonden vergeeft, en een schuldige niet ongestraft laat, maar de misdaden van de vaders straft in hun kinderen en kleinkinderen, in de derde en vierde generatie.’ Onmiddellijk viel Mozes op zijn knieën en boog zich neer. Toen sprak hij: ‘Och Heer, wees zo goed en trek dan met ons mee. Dit volk is wel halsstarrig, maar vergeef ons onze ongerechtigheden en zonden, en beschouw ons als uw eigen bezit. Hij antwoordde: Ook wat gij nu vraagt zal ik doen. Ik zal een liefdesverbond sluiten met u en met heel het volk: voor heel uw volk zal Ik wonderen doen, zoals er nergens op aarde en bij geen enkel volk ooit zijn geschied.
Johannes 13
Toen hij was weggegaan zei Jezus: ‘Nu wordt de Mensenzoon verheerlijkt, en in Hem wordt God verheerlijkt. En als God wordt verheerlijkt in Hem, verheerlijkt God ook Hem in zichzelf; ja, nu gaat Hij Hem verheerlijken. Kinderen, nog maar kort zal Ik bij jullie zijn. Ik geef jullie een nieuw gebod opdat je elkaar liefhebt: Met de liefde waarmee Ik jullie heb liefgehad, zullen jullie ook elkaar liefhebben. Daaraan zal iedereen kunnen zien dat jullie leerlingen van Mij zijn: als jullie onder elkaar de liefde bewaren.’ Simon Petrus zei tegen Hem: ‘Waar gaat U dan heen, Heer?’ Jezus antwoordde: ‘Waar Ik heen ga, kun je Mij nog niet volgen. Later zul je Mij volgen.’ Maar Petrus hield vol: ‘Waarom kan Ik U nu niet volgen, Heer? Ik ben bereid zelfs mijn leven voor U te geven!’ Jezus antwoordde: ‘Je bent bereid je leven voor Mij te geven? Waarachtig, Ik verzeker je: wanneer de haan kraait, zul je Me driemaal verloochend hebben.
Tijdens de cursus geloofsverdieping vorige week zaterdag, bracht een van de deelnemers in: geloven is niet het er op nahouden van een religie, geloven is je begeven in een relatie.
Dat is ook wat Jezus ons vandaag voorhoudt, als Hij zegt:
Ik geef jullie een nieuw gebod: dat jullie elkaar liefhebben.
Dat is de uitnodiging die Jezus ons vandaag geeft. Heb elkaar lief
Maar wat bedoelt Hij daarmee? Wat betekent dat hier: elkaar liefhebben? En met welke liefde zullen wij elkaar liefhebben? Als we verder lezen vertelt Jezus ons daar meer over – Hij zegt: Met de liefde waarmee ik jullie heb liefgehad, zullen jullie ook elkaar liefhebben. Niet met onze eigen liefde dus zullen we elkaar liefhebben, maar met de liefde waarmee Jezus ons liefheeft. Maakt dat wat uit dan? Is de liefde van Jezus een andere liefde dan die wij bezitten? De liefde van Jezus is een onvoorwaardelijke liefde. Hij bemint jong en oud, arm en rijk, ziek en gezond, slecht en goed, vriend en vijand. En hij draagt ons als zijn leerlingen op om ook onvoorwaardelijk lief te hebben als Hij zegt:
heb je vijanden lief en bid voor wie je vervolgen, dan zullen jullie kinderen worden van je Vader in de hemel, want die laat zijn zon opgaan over slechten en goeden, en Hij laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen.
Menselijkerwijs gesproken is dat niet te doen: je vijanden en je vervolgers van nature te beminnen. Ook Jezus kan dat niet uit zichzelf. Hij kan maar onvoorwaardelijk beminnen, omdat de liefde waarmee Hij bemint niet zijn eigen liefde is, maar de liefde van God de Vader voor Hem en alle mensen. Dat zegt Hij letterlijk verderop in het Johannes-evangelie: Met de liefde waarmee de Vader mij heeft liefgehad heb ik jullie liefgehad. met die liefde zullen ook jullie elkaar liefhebben.
De liefde waarmee Jezu ons bemint is niet zijn eigen liefde, maar de liefde van de Vader die Hem en ieder van ons liefheeft. Dat had God al eerder aan Mozes toegezegd toen Hij zei: Ik sluit een liefdesverbond met jou en heel het volk. Ik zal met jullie zijn.
Door met God zèlf in relatie te treden en zich aan zijn liefde toe te vertrouwen werd Mozes één met Gods liefde. Door met God zèlf in relatie te treden en Hem lief te hebben, werd Jezus op zijn beurt één met Gods liefde, want God is liefde. En vanuit die liefdesrelatie met God de Vader treedt Jezus in relatie met zijn leerlingen en met ons, en zegt: Ik geef jullie vandaag een nieuw gebod: dat jullie elkaar liefhebben. Met de liefde waarmee de Vader mij liefheeft heb ik jullie lief. Met die liefde zullen jullie elkaar liefhebben.
Jezus leert ons dat wij elkaar alleen dan kunnen liefhebben wanneer wij God liefhebben zoals Hij het ons heeft voorgedaan. De Vader nodigt immers ook ieder van ons uit: Heb Mij lief. Heb Mij lief, Ik die onvoorwaardelijke liefde ben, vertrouw je toe aan Mij, wil één worden met Mij, de bron van al wat is, en was, en zal zijn. Heb Mij lief in alles en allen, en niet iets of iemand. Anders blijf je gevangen in het liefhebben van dingen of mensen, die wel beminnenswaardig zijn – omdat Ik hun bron ben -, maar waarin jij mijn liefdevolle hand niet ziet en Míj niet liefhebt. Heb Mij lief in alles en allen, zegt God met Jezus tegen zijn leerlingen. Ja, antwoordt Simos Petrus, maar dat doe ik toch! Mijn leven zal ik zelfs voor Jou geven!
De liefde van Petrus mag van hemzelf geen tekort kennen. Nee, zijn liefde voor zijn Heer moest volmaakt zijn. Mijn leven zal ik zelfs voor Jou geven! Petrus spreekt alsof hij een leven van zichzelf bezit, at hij naar eigen goeddunken al dan niet zou kunnen geven. Terwijl dat leven hem elk moment uit liefde geschonken wordt, en hij dat slechts met elke ademtocht kan ontvangen. Petrus heeft niets te geven, ook al dacht hij van wel. Jezus helpt hem uit de droom en wijst hem op zijn tekort. Wanneer de haan kraait, zul je Me driemaal verloochend hebben. Petrus wil wel, maar heeft niets om zijn Heer terug te geven. Ook wij hebben van onszelf uit, elkaar niets te geven. Er is immers niets aan ons wat ons niet gegeven wordt. Daarom erkennen we elke zondag aan het begin van de viering hier voor elkaar en voor God ons tekort. Zijn wij nu met Petrus mislukte leerlingen in Jezus’ ogen? Nee. Telkens wanneer we blijmoedig ons tekort erkennen en ons zó keren tot God en tot elkaar, bevinden wij ons op zijn goede, smalle weg. God immers – die onvoorwaardelijke uitstromende liefde, die ons tot op de dag van vandaag zijn leven geeft, blijft zich maar steeds opnieuw toevertrouwen aan ons. Onvoorstelbaar. En met elke ademhaling klinkt zijn uitnodiging: Heb mij lief. Durf met Mij in relatie te treden in en doorheen al wat is; durf je met lege handen toe te vertrouwen aan Mij, en je zult worden wat Ik ben: onvoorwaardelijke liefde.
Geloven is niet het er op nahouden van een religie, noch het formuleren en navolgen van een geloofsleer. Geloven het is je begeven in een liefdesrelatie met God, om vanuit zijn liefde jezelf en elkaar te ontmoeten.
Laat ons bidden
Bewarende God, Jij, die ons allen in jouw liefde roept en iedere mens die leeft bemint: wees het licht van onze ogen. Dat wij jouw beeld mogen ontdekken in onszelf en in elkaar, en tot instrument worden van jouw vrede. Laat ons zingend bidden.
Bewarende God, Jij, die in ieder van ons leeft en werkt: maak ons hart gevoelig voor jouw aanwezigheid: een stille bewarende kracht in ieder van ons. Leidt ons op de weg die Jij met ons wil gaan, zodat wij werkelijk tot leven komen, gunnend en bewarend worden voor elkaar. Laat ons zingend bidden
Bewarende God,
Jij, die ieder van ons jouw leven gunt en niemand van jouw volk verloren laat gaan: open ons hart voor de tekorten van elkaar. Leer ons jouw vergeving te ontvangen, en bevrijdend te delen met elkaar.
amen